Kolhapur: कोणीतरी असावं… जो सरकारी खुर्चीवर बसलेला असला तरी जनतेच्या हुंदक्यांचं अर्थग्रहण करणारा असावा... आणि असा माणूस जेव्हा व्यवस्था बदलण्याचं ठरवतो, तेव्हा आशेच्या नव्या धारा उगम पावतात…आज ज्याचं नाव ‘मुख्यमंत्री वैद्यकीय सहायता कक्ष’ आहे, त्या योजनेच्या मागे एक असंवेदनशील व्यवस्थेतून उमललेलं माणुसकीचं फूल आहे – मंगेश चिवटे.
मंगेश चिवटे – नावात साधेपणा, मनात माणुसकीचा प्रखर झगमगाट. "मुख्यमंत्री वैद्यकीय सहायता कक्ष". एक अशी यंत्रणा, जी गरजू रुग्णाला वेळेत आर्थिक मदत मिळवून देईल. जी फक्त कागदावरची योजना नसेल, तर जिवंत रुग्णांच्या नशिबाला दिशा देणारा एक जीवघेणा निर्णय असेल.नवीन योजना म्हणजे नियम, विरोध, शंका आणि अडथळे. पण मंगेश चिवटे हे 'नाही' या शब्दाने न डगमगणारे. त्यांनी डॉक्टर, सामाजिक कार्यकर्ते, वकील, प्रशासक, रुग्णांच्या नातेवाइकांशी बोलून एक जिवंत योजना तयार केली.ही योजना सुरू होताच, समाजाने विश्वासाने तिचं स्वागत केलं. कोणी अपघातग्रस्त विद्यार्थ्याला नवजीवन मिळालं, कोणी आईच्या कॅन्सरच्या उपचारासाठी निधी मिळाल्याने मुलं गहिवरली.कोणीतरी रडून म्हणालं – "सर, तुम्ही नसता, तर आम्ही गेलोच असतो!"हजारो फोन, हजारो अर्ज, हजारो विनवण्या… पण या साऱ्यांतून एकच भावना उमटत गेली – सरकारी यंत्रणेला माणसाची वेदना उमगते.मंगेश चिवटे हे अधिकारी असूनही हक्काचं भाष्य करणारे. त्यांनी स्पष्ट सांगितलं – “रुग्णांनी सरकारकडून मदत मागताना गयावया करू नये. ही त्यांची जन्मसिद्ध जबाबदारी आहे – कारण त्यांनी कर भरला आहे.” याच दृष्टिकोनातून त्यांनी संपूर्ण कक्ष पारदर्शक ठेवला. एक रुपयाचाही भ्रष्टाचार नसेल, अर्जाला विलंब नसेल, रुग्णाला हलगर्जीपणा नसेल – यासाठी त्यांनी स्वतः उभं राहून झगडायचं ठरवलं. सामान्यपणे आपण सरकारी अधिकाऱ्यांना कडक, फाईलात गुरफटलेलं समजतो. पण मंगेश चिवटे हे त्याला अपवाद होते. ते फाईल मागच्या ‘नावापेक्षा’ त्या माणसाचा चेहरा पाहायचे. त्याच्या घरातला पंखा फिरतोय का, औषधं आहेत का, आईबापाचं डोळ्यांत पाणी सुकलंय का – हे त्यांना जाणवायचं.
आज या कक्षामुळे....हजारो रुग्णांचे प्राण वाचतात,गरीबालाही लाखोंच्या उपचारांची संधी मिळते,सरकारी रुग्णालयांवर लोकांचा विश्वास वाढतो,समाजात सरकारबद्दल आशेची किरणं पसरतात,
मंगेश चिवटे यांनी कुठलाही पुरस्कार मिळवण्याच्या हेतूनं ही योजना आणली नाही. त्यांना हवं होतं – कोणीच आपल्या डोळ्यासमोर पैशाअभावी मेलं नाही पाहिजे. ते अधिकारी होते, पण आज ते हजारो कुटुंबांसाठी ‘देवमाणूस’ आहेत.आजच्या यंत्रणेमध्ये जेव्हा कोणी ‘सरकारी मदत वेळेवर मिळाली’ असं सांगतो, तेव्हा कुठेतरी एका कोपऱ्यात बसलेला मंगेश चिवटे मनातल्या मनात हसतो – "ही लढाई वाया गेली नाही!""माणसाच्या वेदनेला उत्तर देणं ही जर ‘सरकारी कामगिरी’ असेल, तर मग प्रत्येक अधिकाऱ्यानं मंगेश चिवटे व्हावं..."